Szkoły demokratyczne są pozbawione przymusu nauczania oraz nauczyciele nie mają władzy nad uczniami. W szkole demokratycznej można decydować o tym co, gdzie i z kim się robi, jak się uczy. Można podejmować decyzje dotyczące szkoły jak też mieć wpływ na jej przepisy i zasady. Dzieci ma prawo decydować o swojej przyszłości edukacyjnej. W szkole demokratycznej uczniowie opanowują materiał w 2-3 lata, a w tradycyjnej szkole 6-8 lat.

Taka różnica w długości edukacji bierze się z tego, że nauczyciele nie tracą czasu na:
- ocenianie i odpytywanie,
- na wypełnianie dziennika,
- uciszanie,
- uczniowie chcą się uczyć i nie są do tego zmuszane.